Opera Reinier Baas live niet altijd overtuigend
CONCERTRECENSIE: Reinier Baas vs. Princess Discombobulatrix, TivoliVredenburg Utrecht, 29 september 2016
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers
Gitarist Reinier Baas zorgde onlangs - letterlijk en figuurlijk - voor een van de meest opzienbarende Nederlandse jazzuitgaven van 2016. Zijn quasi-opera ‘Reinier Baas vs. Princess Discombobulatrix’, ontstaan uit een compositieopdracht voor North Sea Jazz 2015, kon rekenen op uitgebreide media-aandacht met onder meer een optreden in DWDD en uitgebreide artikelen in De Volkskrant en het NRC Handelsblad. Ongewone belangstelling voor een niet alledaagse productie.
De opera Reinier Baas vs. Princess Discombobulatrix met sopraan Nora Fischer op het podium van de Hertz in TivoliVredenburg.
Een live editie van een opera suggereert dat er nog een dimensie bijkomt. Het krankzinnige verhaal rond Princess Discombobulatrix met de krankzinnige strips van Typex zorgt voor hooggespannen verwachtingen. Ook sopraan Nora Fischer staat altijd garant voor muzikaal avontuur: zou zij meer ruimte krijgen dan de veel te korte features op de cd?
Het Utrechtse concert staat in zaal de Hertz van TivoliVredenburg, een ruimte die ontworpen is voor klassieke kamermuziek, maar waar het geluid al bij de geringste versterking uit de bocht vliegt. Waarom is er niet gekozen voor de veel geschiktere zaal Cloud Nine, met zijn gedempte akoestiek? De start van het concert is dan ook onwennig, met musici die vanaf het podium aanwijzingen geven aan de techniek. De versterking wordt na enige mislukte pogingen uitgezet. Bijna alle muziek is uitgeschreven en dit komt de communicatie met het publiek niet ten goede. Voortdurend is de aandacht gericht op de ingewikkelde partituren en niet op de zaal. Invaller Maarten Ornstein zoekt aanhoudend - en iets te opvallend - zijn weg tussen de geschreven noten. Alleen leider Reinier Baas – die zowel gitaar als piano speelt - gunt zichzelf iets meer ruimte voor improvisaties. De rol van sopraan Nora Fischer blijft ook live onderbelicht. Ze is slechts een paar keer te horen in de twee sets durende productie, mag ook nog een beetje dansen, maar komt eigenlijk helemaal niet uit de verf. Waarom Baas niet de kans gegrepen heeft om haar een glansrol te gunnen blijft een raadsel. Wat was het mooi geweest om haar een sterfscene te laten acteren en zingen, of een liefdesaria vol hartstocht en verlangen.
Foto midden: blazers Maarten Ornstein, Joris Roelofs, Natanael Ramos en Ben van Gelder.
Fragmentarisch
Slotvraag: heeft ‘Reinier Baas vs. Princess Discombobulatrix’ iets te maken met opera? Het antwoord hierop is een volmondig ‘nee’. De geweldige visuals van Typex vergoeden veel, maar eigenlijk blijf je als publiek achter met een onvoldaan gevoel. Het verhaal is te fragmentarisch en kent geen echte spanningsboog. De kracht die de cd heeft, wordt tijdens het concert niet waargemaakt.
Wellicht dat een revisie van de live-versie van ‘Reinier Baas vs. Princess Discombobulatrix’ voor een verbetering kan zorgen. Het blijft natuurlijk idioot dat een dergelijk meesterwerk maar op weinig plekken in Nederland staat. Wanneer komt er een reprise-tournee? Bovendien kun je - na enige aanpassingen - met deze productie prima internationaal de boer op. Reinier Baas, grijp die kans!
Lees ook:
- Cd-recensie: Reinier Baas vs. Princess Discombobulatrix