Rosefire tekent voor ontroerend en monumentaal monsterverbond
CONCERTRECENSIE. Rosefire, Paradox Tilburg, 25 april 2014
beeld: Gemma van der Heyden
door: Rinus van der Heijden
De kracht en het vuur dat een roos in zich bergt was voor componist/arrangeur/pianist en bandleider Martin Fondse de inspiratie om een meer dan opmerkelijk Nederlands muziekgezelschap de naam Rosefire mee te geven. Onder die paraplu schuilen trompettist Eric Vloeimans, mezzosopraan Tania Kross, het Matangi Strijkkwartet en Martin Fondse zelf.
Martin Fondse, Eric Vloeimans en Tania Kross traden op met het Matangi Strijkkwartet.
In twee lange sets liet Rosefire deze avond horen wat het allemaal in zijn mars heeft. Met Martin Fondse als componist en spreekstalmeester werd een ode aan de vrouw gebracht. Dat gebeurde op de meest uiteenlopende manieren, maar vooral via de teksten van dichters als Pablo Neruda, de Nederlanders Tjitske Jansen, Remco Campert en Frank Martinus Arion en de Braziliaanse Neusa Raphael de Toledo Matuoka. Verdere inspiratiebronnen waren filmactrice Isabelle Huppert, de Groove Troopers en Malala Yousafzai, het Pakistaanse meisje dat in haar hoofd werd geschoten en nu de wereld over trekt om te pleiten voor kinderrechten. Bonter kon het allemaal niet worden.
En muzikaler ook niet. Want Rosefire koppelt een akelig precieze uitvoeringspraktijk aan ingenieuze compositorische vondsten. Twee elementen die er onafgebroken op attenderen dat hier sprake is van puur ambachtswerk. Dat kan natuurlijk ook niet anders met kanonnen als Fondse, Vloeimans, Kross en Matangi. Maar dan nog moet je de diversiteit zoals die hierboven staat beschreven, in aansprekende muzikale klanken kunnen omzetten. Dat lukte Rosefire als geen ander en daarmee werd een topconcert gebracht.
Ode aan vrouw
Het optreden werd geopend met 'Paradiso', de eerste ode van deze avond aan de vrouw, die werd vertolkt door alleen mannen. Maar toen nadien Tania Kross en violiste Maria-Paula Majoor aansloten en werd vervolgd met 'Painted Lady', een eerbetoon aan de sierlijkheid van de vrouw, werden de onbeperkte mogelijkheden van deze superformatie voor een deel blootgelegd. Want Rosefire kan nog veel meer, de tijd zal het uitwijzen.
Het Matangi Strijkkwartet met Karsten Kleijer, Arno van der Vuurst, Maria Paula Majoor en Daniel Torrico Menacho.
In 'Liefdessonnet 10' van Pablo Neruda zetten de twee violisten, altviolist en cellist van Matangi in met honingzoete strijkersklanken, waarna Tania Kross opkwam en met slechts begeleiding van de piano van Martin Fondse de compositie gestalte gaf. Opvallend was dat wanneer de mezzosopraan flink uithaalde naar het hoog, ook Eric Vloeimans zijn omfloerste toon liet varen. Soms maakte de trompet de gezongen strofes af, een andere keer liep hij synchroon met de stem mee.
Mooi en afwijkend was de vertolking van 'Als de winter maar voorbij is' van de Groningse dichteres Tsjitke Jansen. Tania Kross declameerde de tekst, waar nadien de melodie als een bloem uit opgroeide.
De tweede set van het concert werd vooral benut om nieuwe stukken te brengen. En daarmee ebde de spanning enigszins weg. Vooral naar het einde toe, toen je je niet aan de indruk kon onttrekken dat de verscheidenheid die het eerste deel van het concert kenmerkte, aan het wegglijden was. Typerend was ook dat Eric Vloeimans zich hier meer beperkte tot wat je zou kunnen noemen modale begeleiding. Zijn superbe vondsten op trompet bleven grotendeels achterwege en dat was nu net waar hij in de eerste set zo mee imponeerde.
Liedkunst
Niettemin was er weer veel moois te beleven, met name in 'Vrouwen van deze tijd', waarin stem, viool en piano de basis legden. Door de subtiliteit die Tania Kross aan de compositie meegaf, zette zij een staaltje loepzuivere liedkunst neer. Dat herhaalde zich nog eens in 'La Rosa' van Neusa Raphael de Toledo Matuoka, de Braziliaanse schoonmoeder van Martin Fondse.
Het bijzondere van het project Rosefire schuilt ook in de keuze om geen songteksten te gebruiken. De teksten van de dichters plaatsten componist Martin Fondse voor de moeilijkheid om rekening te houden met het metrum van hun gedichten. Die beperking uitte zich echter nergens in de muzikale weerslag: zelden zijn teksten en muziek zo'n monsterverbond aangegaan als bij dit ontroerende en monumentale Rosefire.
