CONCERTRECENSIE. Estafest, Bimhuis Amsterdam, 23 april ‘14
beeld: Ron Beenen
door: David Cohen

Buiten was het nog licht, een rode lentezon zakte langzaam in het IJ. Op de achtergrond werd een zacht ‘Goodbye Pork Pie Hat’ uitgezet. “Welkom!” zei gitarist Anton Goudsmit opgewekt, waarna hij de musici voorstelde aan de zaal. Op het podium stond Estafest, de vereniging van twee duo’s, voor de presentatie van haar nieuwe cd ‘Eno Supo’. 

  
Estafest, met Anton Goudsmit, Oene van Geel en Mete Erker, presenteerde in het Bimhuis  'Eno Supo'.

Als kwartet bestaat de band uit de combinatie van gitarist Anton Goudsmit en altviolist annex percussionist Oene van Geel, verbonden met pianist Jeroen van Vliet en Mete Erker op tenor- en sopraansaxofoon.

Het was die laatste die de eerste noten van ‘Eno Supo’ inzette: een ritmisch ostinato van twee kwartnoten op de basklarinet. Goudsmit op gitaar omspeelde dit patroon met drukke melodische lijnen. De altviolist zette zich bij een cajon en voorzag het geheel van een groove. Basnoten waren er van de kant van pianist Van Vliet. 

Huis
De puls was opgebouwd en stond als een huis. Erker en Goudsmit zetten een thema in, verlieten elkaar weer, Erker keerde terug naar lagere registers en sloot zich aan bij Van Vliets baspartij, Van Vliet zette samen met Goudsmit een riff in hogere regionen in. Er klonken scherpe, plotselinge breaks: de stukken op ‘Eno Supo’ tuimelden schijnbaar moeiteloos over elkaar heen en werden op logische wijze door het kwartet in elkaar geschoven.

Hoe komt de muziek van Estafest tot stand? ,,Real time orchestratie’’, legde Mete Erker na afloop uit. De musici kennen alle delen van het materiaal waaruit de composities bestaan en proberen zichzelf live een rol in het geheel te geven. De improvisatie beperkt zich niet tot sologedeeltes maar vormt een cruciaal onderdeel van de uitvoering. Dat kan natuurlijk ook behoorlijk fout gaan, lachte Jeroen van Vliet tussen het signeren door.

Maar de mist in gingen de musici op geen enkel moment. Hoewel Estafest opereert in een bezetting die voor een jazzformatie verre van alledaags is, weet dit kwartet de luisteraars vanaf het eerste nummer vertrouwd te maken met zijn idioom. De mogelijkheden van elk instrument werden ten volle benut: Van Geel speelde op zijn altviool nu eens melodielijnen, dan weer baspartijen, en zong bij enkele nummers. Erker wisselde zijn saxofoons met de basklarinet af en ademde af en toe alleen ritmisch op zijn mondstuk uit. Goudsmit schakelde razendsnel van begeleiding over op melodisch spel.

  
Pianist Jeroen van Vliet componeerde onder meer 'Hyper'.

Toch leek Estafest pas na de pauze echt op gang te komen. Tijdens de eerste set speelden de musici geregeld langs elkaar heen en waren vooral de partijen van Goudsmit en Van Geel op verkeerde momenten te druk. Er waren niettemin spannende momenten, zoals op het sfeervolle ‘Papillon’, een compositie van Mete Erker, wiens saxofoongeluid bij de altviool van Van Geel bijzonder goed tot zijn recht kwam. 

Gewelddadig
In de tweede helft kwamen de musici gewelddadig binnen met een compositie van de altviolist: vanaf de eerste noten blaakte ‘Hamer’ van het enthousiasme. Hoogtepunten in dit gedeelte van het concert waren ‘No Farewell’, een langzaam, filmisch duet voor piano en altviool, plus een met veel energie en dynamiek gespeeld ‘Hyper’ van de hand van pianist Jeroen van Vliet. Mete Erker blonk op deze compositie uit met een scheurend bluesgeluid op zijn tenorsaxofoon. 

De zaal toonde na het laatste nummer, ‘T.C. 2’, haar bijval en vroeg om een toegift. Dat kreeg het en in dat ‘encore’ hoorde het Bimhuis de formatie op zijn best: de verschillende instrumenten vormden in hun uiteenlopende en steeds wisselende rollen een warme verscheidenheid aan klanken, een krachtig samengesmeed geheel waarin herkenbare thema’s werden afgewisseld met uitnodigend avontuur.

Muziek met zo veel improvisatie is spannend, want niemand in de zaal weet wat er kan en gaat gebeuren, de uitvoerenden incluis. Het is dynamische muziek, die af en toe niet verder komt dan virtuositeit zonder veel expressie, maar eenmaal in de juiste stemming zonder mankeren weet te grijpen, vast te houden en te inspireren. Deze cd-presentatie van Estafest was een bijzondere ervaring die nieuwsgierig maakt naar meer.

• www.estafest.com