Al in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw betoonden Scandinavische jazzmusici zich als vreemde, maar o zo mooie eenden in de bijt. Zeker als er veel improvisatie om de hoek kwam kijken. Maar eigenlijk waren ze er al eerder: het waren vooral Scandinaviërs die in de jaren veertig en vijftig de Amerikaanse jazzreuzen die hun heil aan de overkant van de Atlantische Oceaan gingen zoeken, vergezelden op hun Europese tournees.

In het noorden van Noorwegen ligt Mo i Rana, de derde grootste stad van dat deel van het land. Sinds 2005 wordt er het Smeltedigelen Musikkfestival (Smeltpotfestival) georganiseerd. Het is een evenement waar naast de basis jazz en blues ook Arabische-, Afrikaanse-, klassieke-, wereld- en klezmermuziek is te beluisteren. Vandaar die naam smeltpot.

In Scandinavische jazzmuziek hoor je altijd de landaard terug en ook de liefde voor de (overweldigende) natuur. In Noorwegen  is het niet anders. Daarmee komen we aan de kern van deze schitterende cd, die de titel ‘Svartisen’ heeft meegekregen. Het is Noors voor ‘zwart ijs’ en dat is de overkoepelende naam voor twee gletsjers ten noordwesten van Mo i Rana.

Je zou dan bijna gaan denken dat de sfeer op ‘Svartisen’ ijzig is. Vergeet het maar: er is hier uitsluitend eigen muziek samengebracht, die op de eerste plaats de liefde voor jazz laat horen, maar verder door zijn uiterst ontspannen sfeer, indrukwekkende inzichten in harmonie en improvisatie, sublieme technieken en onderlinge samenhang voor vele kubieke meters warmte zorgt.

Als Maurizio Brunod zich had beperkt tot zijn eigen gitaren en samplingapparatuur, piano, contrabas en percussie, was ‘Svartisen’ al een prachtalbum geworden, omdat iedere musicus aan zijn instrument nieuwe klanken weet te ontlokken. Maar de uitnodiging aan de Britse saxofoongigant John Surman is een briljante toevoeging. Surmans spel wordt telkens als een efficiënte klemtoon aan de muziek toegevoegd, waardoor zij nog meer glans krijgt.

De sfeer op ‘Svartisen’ is vooral loom. Geprononceerdheid is het devies: elke noot wordt met tederheid neergelegd, elektronische vervormingen zijn als met een penseel geschilderd, de benadering van het muzikale muzikaal zal wel typisch Noors zijn, want het levert klanken en harmonieën op die wij niet kennen. En John Surman? Hij maakt zich nergens druk, blaast beheerst zijn partijen en drapeert die als kleurrijke lappen over de muziek van de andere musici.

‘Svartisen’ is daarmee een album dat zich als zwart ijs op de top van cd-gletsjers bevindt.