CONCERTRECENSIE. Zapp 4 & Spinvis: Onverklaarbare Reis, Buiksloterkerk Amsterdam, 14 april
beeld: Thomas Huisman
door: Tim Sprangers
Het is de eerste warme dag in Nederland, een zondag in april. Vanochtend en daarvoor regende het, waardoor hete zonnestralen de lucht vochtig maken. We zijn in Amsterdam Noord, bij de Buiksloterkerk, tussen een romantische oude dijk en troosteloze nieuwbouw. Picknicktafels zijn uitgestald, kinderen rennen. Anderen verdrinken de kater met koude witte wijn.
Zapp 4 en Spinvis traden afzonderlijk van elkaar op, maar vertolkten daarna gezamenlijk het project 'Onverklaarbare Reis'.
De atmosfeer heeft gelijk iets melancholisch. Niet zwaarmoedig, maar berustend en dromerig. Je gedachten en fantasie dwalen, het is fijn hier. De zon breekt net niet goed door, de warmte drukt wel. Je verlangt naar iets, weet niet naar wat. Het maakt niet uit. Precies dat gevoel dragen de teksten en muziek van Spinvis uit.
Zijn kenmerkende objectloze nostalgie leidt bij iedereen tot gevoelens die balanceren tussen lachen en wenen. In de Nederlandstalige liedjes verzamelt hij de mooie woorden en zinnen die hem worden aangereikt. Hij smeedt ze samen tot verhalen, situaties en emoties die dan wel niet een logica bevatten. De essentie en herinnering vinden zijn luisteraars zelf.
Excursie
Spinvis speelt met Zapp 4 in een onverklaarbare reis, zoals het project heet. Die excursie speelt zich na de pauze af. In het eerste gedeelte treden de twee afzonderlijk op. Zapp 4 opent met drie nummers van de laatste plaat, ‘We Suck Young Blood’, bestaande uit Radioheadarrangementen. Het klinkt fraai in de goedgevulde kerk, waarin het kwartet vernuftig speelt met kleurschakeringen in de gelaagde, creatief bewerkte composities. In korte tijd laten ze horen hoe veelzijdig strijkinstrumenten benut kunnen worden. Niet alleen dankzij de pizzicatotechniek, maar ook in korte, elkaar gestapelde akkoorden ontstaat een ritmisch geheel. Dat zomaar kan uitvloeien naar langzaam geweven tapijtbegeleiding van de vioolvocalen, die zanger Thom Yorke van Radiohead prettig benaderen.
Met alleen zijn akoestische gitaar lost Spinvis de strijkers af. Hij speelt liedjes van verschillende platen, als ‘Oostende’, ‘Voor ik vergeet’ en ‘Wespen op de appeltaart’. Ze blijven sterk, ook in uitgeklede versie, hoewel het muzikaal op de oppervlakte blijft. Zijn gitaarspel is simpel, functioneel en lang niet altijd even sterk. Dat doet er ook niet toe. Het past mooi in de ambiance.
Zapp 4 en Spinvis op het podium van de Buiksloterkerk in Amsterdam.
Na de onderbreking, waarin iedereen naar buiten is geschuifeld voor een versnapering op het kerkpleintje, neemt Spinvis plaats op de preekstoel. Hij leest een brief voor. Een verzoek voor een kamer in Hotel Atlantis. Zijn fantasie in het verheffen van het alledaagse is groots. Je wil hem geloven en je verbeeldt je de situaties en persoonlijkheden. In dat gevoel, met een mijmerend en zelfs filmisch karakter, voegt Zapp 4 zich met rake klanken. Via dynamische passages, vaak uitgeschreven en ook met veel geïmproviseerde interacties en solo’s die volledig in het moment liggen.
Beeldrijk
Het voelt als een reis, waar je soms iets uit pakt en je je gedachten laat varen. Een andere keer vaar je mee op de beeldrijke muziek. Treffend is het samenspel van de strijkers met Spinvis’ gitaar en ook de saz, waarin zij elkaar via een herhalend motiefje opjutten tot een meeslepende climax. Het is een interpretatie van club insomnia van Spinvis’ laatste cd over ‘oogcontact van het eenzaamste soort’. Een uitdrukking die zoveel zegt zonder concreet te zijn. Dat is precies waarom de teksten van Spinvis zo goed samengaan met de ruimtelijk gestreken, oprechte muziek van Zapp 4. Ze willen samen niets opdringen, maar geven je een bad van mooie noten en woorden die je zelf kunt ontplooien.
Zie ook:
- 04-05-13 Oene van Geel streeft naar eigen universum in muziek (interview)
- 31-01-13 ZAPP 4 - We Suck Young Blood (cd-recensie)