CONCERTRECENSIE. New Rotterdam Jazz Orchestra met Anton Goudsmit, Porgy en Bess Terneuzen, 6 januari 2013
beeld: Eddy Westveer
door: Mischa Beckers
Enkele jaren terug ging bij Rotterdam Jazz Orchestra het roer om. De huidige bezetting, met belangrijke bandleiders uit de hedendaagse jazz, niet per se uit Rotterdam overigens, brengt allesbehalve standaard bigbandsecties mee. Het orkest treedt graag met gasten op en kiest daarbij voor een kenmerkende aanpak. Dit concert liet het New Rotterdam Jazz Orchestra met gitarist Anton Goudsmit in Porgy en Bess in Terneuzen horen waar dat toe leidt.
New Rotterdam Jazz Orchestra met Anton Goudsmit, Juliane Gralle en Louk Boudesteijn.
Die kenmerkende, vrije aanpak benoemde Goudsmit onlangs als modular arranging. Dat zit zo. Het programma leunt op twee kanten. Sommige stukken laat men expres open en andere zijn wat meer gearrangeerd. Goudsmit en de orkestleden wilden dat een aantal stukken niet op voorhand gearrangeerd was. Arrangeren ter plekke was de oplossing.
Goudsmit heeft stukken met heel veel ritmische informatie, een bepaalde maatsoort, een flow, een harmonisch ritme et cetera. Hij heeft daar een aantal verschillende ritmische ideeën bij die hij ook zelf speelt en vaak afwisselt. De uitdaging voor de rest is om al die stukken, en in dit geval die verschillende ritmische ideeën, goed te kennen. Elk bandlid kiest vervolgens ter plekke wat hij of zij daarmee doet. Dat vereist verantwoordelijkheid durven nemen.
Uitgesponnen
Het openingsnummer werd breed uitgesponnen en gleed van strakke funk en soul naar filmisch. Diverse mogelijkheden in ritmiek en dynamiek werden uitgebuit. Het einddeel, waarbij de invulling behoorlijk vrij leek, was de opmaat naar Goudsmits ‘050’. Zachtjes legde die het ritme met de kenmerkende akkoorden vast en speelde bassist Johan Plomp het thema.
Reinier Baas. Het voltallige orkest op het podium van Porgy en Bess. Tini Thomsen.
Geleidelijk aan gingen steeds meer instrumenten meedoen en zwelde het geheel aan tot een bombastisch voortdenderende trein. Het gas ging er vervolgens af met ‘Karma-tic’ dat gedragen werd door de partij die Cyrille Oswald op fluit speelde en vervolgens ‘Star child’ van trompettist Rob van de Wouw. De ritmische sprongen in ‘Boom petit’ van Goudsmit zijn bij uitstek geschikt voor het toepassen van wat hierboven als modular arranging werd geschetst. Dat pakte ook zo uit.
Er waren krachtige solo’s van Van de Wouw en Goudsmit zelf en veel trefzekere ritmische wendingen. Drummer Mark Schilders zette ze hier nog wat voorzichtig neer, maar her en der klonken clubjes blazers met scherpe patronen of koortjes. Hier leken de afspraken wat strakker over gemaakt te zijn.
Na de pauze startte men met ‘Camels’ van saxofonist Bart Wirtz. De zware en laidbackcadans werd extra kracht bijgezet door de tuba van Juliane Gralle en Tini Thomsen op baritonsaxofoon. Ook hier hield men de boog gespannen door steeds een extra zetje aan de begeleiding te geven, of een extra koortje in te zetten tot uiteindelijk de dreunende finale werd bereikt.
Blazers met Anton Goudsmit. Rob van de Wouw. Louk Boudesteijn.
Sprankelend
Even de leek de rek er uit bij ‘Waterboarding’, met een ‘050’-achtige aanpak maar dan wat minder dynamisch, en ‘Untold story’, waarin Reinier Baas overigens weer een sprankelend melodische solo speelde. Uitsmijter was het funky ‘Kont’ van Goudsmit. Die zweepte de boel op en het volume ging flink omhoog. Miguel Boelens bleek goed overweg te kunnen met de onderliggende ritmiek en soleerde puntig. Terwijl de band van het podium liep, begon het publiek spontaan het thema te zingen. De band kon niet anders doen dan de bal inkoppen en het thema weer oppakken voor een knallend slotakkoord.
Het idee achter modular arranging houdt risico in. Natuurlijk was het soms zoeken naar een aansluiting of overeenstemming, maar in Terneuzen klonk een orkest met inspirerende solisten die in de begeleiding een goede balans toonden tussen ter plekke de verantwoordelijkheid nemen om iets in te zetten, en volgens afspraak spelen.