CD-RECENSIE

Tim Berne - Snakeoil
bezetting: Tim Berne altsaxofoon; Oscar Noriega klarinet en basklarinet; Matt Mitchell piano; Ches Smith slagwerk en percussie
opgenomen: januari 2011 in Avatar Studio’s New York
release: 2012
label: ECM / Challenge
tracks: 6
tijd: 68.36
website: www.ecmrecords.nl - www.challenge.nl
door: Rinus van der Heijden



Er zit een eigenaardig element in deze ‘Snakeoil’. Hoewel de cd zes stukken bevat, lijkt het of ze zó onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden, dat er evengoed sprake had kunnen zijn van één compositie. Dat ligt aan het feit, dat het album als een vliegtuig dat opstijgt, eerst gang moet maken om op volle snelheid pas aan zijn vlucht te kunnen beginnen.

‘Snakeoil’ begint aanvankelijk met een klassieke opzet. Er wordt gemusiceerd als is het kamermuziek, met voorzichtige opbouw tussen alle instrumenten. Mooi is de afwisseling die wordt geboden, vooral wanneer klarinet en basklarinet zich met het geheel bemoeien. De piano van Matt Mitchell beweegt zich hamerend door het groepsspel, dat overigens nogal eens wordt gekenmerkt door repeterende patronen van dezelfde piano en het slagwerk.

Halverwege de plaat verschuift het concept. Er wordt duidelijk toegewerkt naar het loslaten van houvast: het aanvankelijke idee dat de musici hun greep op de muziek aan het verliezen zijn, wordt door henzelf teniet gedaan. De muziek groeit naar een alsmaar sterker wordend collectief, waarin de altsaxofoon van Tim Berne een vooraanstaande plaats gaat innemen. De draaimolen waarin het kwartet zich vrijwillig begeeft, mondt uit in één alles omvattende vrije improvisatie.

Daarmee haken de vier aan aan de traditie van de free jazz uit de jaren zestig. Als de hele cd zo was geweest, hadden de uitvoerders de aandacht geen uur lang kunnen vasthouden. Nu zij zich bedienen van die lange aanloop met bouwkundig inzicht in wat gemeenschappelijk improviseren is, wordt naar een spannende finale toegewerkt. Die maakt dat je ‘Snakeoil’ niet tussen de soep en aardappelen kunt consumeren: je moet er wel even echt voor gaan zitten.