Artikel geprint vanaf Jazzenzo.nl

Verbeeldingskracht en sprankeling bij nieuwe composities Martin Fondse

CONCERTRECENSIE. Martin Fondse & Starvinsky Orkestar met ‘Homelands’. Bimhuis Amsterdam, 16 februari 2012
beeld: Thomas Huisman
door: Jan Jasper Tamboer

Hij had de teugels strak in handen, deze avond in het Bimhuis. Bandleider Martin Fondse liet zijn Starvinsky Orkestar schitteren, maar eigen interpretaties van de individuele bandleden bleven beperkt. De balans tussen compositie en eigen invulling viel zodoende uit in het voordeel van het geschreven werk.


'Homelands', het nieuwe programma van Martin Fondse en Starvinsky Orkestar, beleefde zijn première in het Bimhuis.

Toch viel er wel degelijk losheid en improvisatie te bespeuren, daarvoor zijn de afzonderlijke bandleden te ervaren en te grote persoonlijkheden. Dat geldt zeker voor Eric Vloeimans, die zich evenwel deze avond opvallend dienend opstelde, terwijl hij met zijn eigen bands meer mensen op de been krijgt dan Fondse. Maar ook een betrekkelijke jongere als Jörg Brinkmann kon zijn stempel drukken door eigen inhoud te geven aan sommige passages.

Fondse en zijn Starvinsky Orkestar brachten het programma 'Homelands', een serie nieuw gecomponeerde muziekstukken, die is geïnspireerd door de muzikale herinneringen van de bandleden aan hun geboortestreken. Het nieuwe repertoire was vers ingestudeerd en werd in het Bimhuis voor het eerst gespeeld. Fondse kondigde de stukken uitvoerig aan met veel humor. Hij maakte bijvoorbeeld het publiek lekker met nieuwe nummers, waarna hij vervolgens doodleuk aankondigde dat hij ze niet vanavond, maar wel in Tilburg of Rotterdam speelt.

De composities van Fondse zitten gedegen in elkaar. Ze zijn echter niet alleen solide, maar getuigen ook van grote verbeeldingskracht, levendigheid en sprankeling. Grote aandacht is er voor het samen laten kleuren van de instrumenten. De strijkers- en blazerssectie harmoniëren prachtig met elkaar, wat het effect geeft van integratie tussen een klassiek ensemble en een bigband. De harmonieën zijn wel sterk jazzgeoriënteerd en in de ritmes komt soms een marstempo voorbij. De melodieën zijn fijn, goed toegankelijk, maar niet simpel. De arrangementen zijn rijk, doordacht, maar ook fantasievol.


Martin Fondse en Starvinsky Orkestar in het Bimhuis.

Opvallend is, dat sommige nummers tot een bevredigend slot lijken te komen, maar dat de muziek dan opgepakt wordt en een nieuwe draai krijgt, alsof Fondse er per se nog een paar ideetjes in kwijt moet. Dat is bijvoorbeeld zo in het aan Brinkmann gewijde stuk 'Kolenpot Eisenbahn' waarin een marstempo crescendo wordt gespeeld en zo tot een hoogtepunt komt, waarna er een merkwaardig staartje volgt. Soms lijken solisten elkaar in de weg te zitten. In een bewerking van een ‘Cellosuite’ van Bach soleert violiste Vera van der Bie heel zintuiglijk en heel overtuigend. Waarna Soren Eriksen het overneemt met een solo zonder veel lijn, die daardoor nogal langdradig wordt. Het nummer dat Fondse schreef voor de Braziliaanse gast Roberto Sion is wat statisch, het kent weinig beweging en ontwikkeling.

De afsluiter van het concert was 'Requiem' van de hand van Vloeimans. Het is een compositie die zijn titel waardig is, met zijn mineurstemming en droefgeestigheid. Gedurfd en sterk dat Fondse zo het optreden wilde eindigen en niet met een uitbundige klapper. Vloeimans liet zijn meesterschap blijken met een perfecte, geleidelijke opbouw van fragiel met veel wilde lucht naar strak en krachtig. Na deze dodenmars was het duidelijk dat het programma hier ophield, het was een prachtig slot, dat niet nog een toegift behoefde. Het was mooi geweest.


© Jazzenzo 2010