Eindejaarslijstjes 2011
Tim Sprangers, Kees Schreuders, Erno Elsinga
DE FAVORIETEN #2
In deze tweede en laatste aflevering eindejaarslijstjes blikken wederom drie medewerkers van Jazzenzo terug op 2011. Tim Sprangers, Kees Schreuders en Erno Elsinga noteerden hun vijf favoriete cd's en concerten van het afgelopen jaar en gaven een korte toelichting op hun keuze.
Eindejaarslijstje Tim Sprangers
Cd’s
1. Colin Stetson - New History Warfare Vol.2: Judges
Het is niet eens de onmogelijke combinatie van technieken op zijn bassaxofoon die dit tweede soloalbum van Colin Stetson tot een van de bijzonderste én mooiste jazzplaten van 2011 maakt; vooral zijn muzikaliteit is bewonderenswaardig. Bovendien nooit gedacht verliefd te worden op zulke nare klanken.
2. Medeski, Scofield, Martin & Wood - In Case The World Changes Its Mind – Live
Dat de combinatie MMW en gitarist John Scofield van goud is, blijkt sinds hun eerste funkplaat ‘A Go Go’ (1998). Een goede jazzband musiceert vanuit het moment en moet dus vooral live kunnen overtuigen. Dat laten ze je op dit dubbelalbum horen met een aanstekelijke hoeveelheid plezier.
3. Nils Økland & Sigbjørn Apeland - Lysøen (Hommage à Ole Bull)
De twee Noren Nils Økland (viool/hardangerviool) & Sigbjørn Apeland (piano/harmonium) eren de eveneens Noorse (19de eeuwse) componist Ole Bull met interpretaties van zijn composities en stukken die hij zou kunnen hebben geschreven. Een extreem ontroerende plaat met stilte als basis voor opgewekte melancholie.
4. Wolfert Brederode Quartet - Post Scriptum
Vooral Claudio Puntins klarinet in combinatie met Wolfert Brederode’s zachte pianospel is prachtig. Dit internationale kwartet barst van schone lyriek dankzij de mooie klanken van uiteenlopende, maar fraai bij elkaar passende persoonlijkheden die met huid en haar in de muziek zijn gedompeld.
5. Nils Frahm - Felt
De toevoeging of verweving van elektronica en minimalisme behoren tot de jazztrends van 2011. Componist Nils Frahm is een jonge muzikale duizendpoot die met vilt en hout, ruis en gezoem, verstilde pianomuziek maakt. Is het neoklassiek, neo-ambient of jazz, wat dan ook, het is een ongelooflijk fijne plaat.
Concerten
1. John Zorn Bar Kokhba (Jazz Middelheim, Antwerpen)
Het was een gedenkwaardige avond in Antwerpen, met Bar Kokhba, de allstar John Zornband, als absoluut hoogtepunt. Zorn stond als een bezetene Marc Ribot op te peppen tot nog een soloclimax, terwijl Mark Feldman, Joey Baron, Erik Friedlander, Greg Cohen en Cyro Baptista hem begeleidden met finesse en plezier. Een concert lang kippenvel.
2. The Ex & Gétatchèw Mèkuria (RASA, Utrecht) / The Ex & Brass Unbound (Paradiso, Amsterdam)
The Ex is en blijft de beste liveband van Nederland en ook ver daarbuiten. Waar en met wie ze ook spelen, overal zetten ze de tent op zijn kop. Niet alleen zijn hun composities, gevoed door avant-punk en freejazz, ijzersterk, het is vooral de overgave op het podium die ultiem bezwerend werkt. Niemand die tijdens deze concerten fysiek en mentaal onbewogen bleef.
3. Paul Van Kemenade Carte Blanche (Bimhuis, Amsterdam)
Eigenlijk mag elk concert van altsaxofonist Paul van Kemenade in dit lijstje terechtkomen. Tijdens zijn carte blanche in het Bimhuis liet hij horen hoe ver zijn persoonlijke klankkleur reikt. Zowel met pianist Stevko Busch, een lenig blaasensemble of cellist Ernst Reijseger klonk hij eigen, dankzij een onmetelijke creativiteit.
4. Misha Mengelberg/Tyshawn Sorey (Bimhuis, Amsterdam)
Te gek om te zien hoe de oudste en jongste generatie topimprovisatoren bij elkaar kwamen tijdens het Key & Stix Festival. Het werd een statement van hoe vrij muziek mag zijn om toch schoonheid te creëren. Superspannend, vooral toen Tyshawn Sorey op zijn bekken blies en Misha Mengelberg een rondje om de vleugel liep, op zoek naar ongehoorde klanken.
5. Arve Henriksen (North Sea Jazzfestival, Rotterdam)
Groot nadeel van festivalzalen is de in- en uitloop waardoor de intimiteit verloren gaat. Maar tijdens het concert van Paul Acket Awardwinnaar Arve Henriksen, met Jan Bang (live-sampling) en Ingar Zach (percussie) bleef vrijwel iedereen zitten. Tijdens dit wonderschone concert kon je niet eens opstaan, de vervoering hield je stijf op de stoel.
Eindejaarslijstje Kees Schreuders
Cd’s
1. Nik Bärtsch’s Ronin - Llyrìa
Nagenoeg een genre op zich, geënt op zen, minimal music, funk en improvisatie. Bezwerend!
2. Trygve Seim / Andreas Utnem - Purcor - Songs for Saxophone and Piano
Hoe spiritueel kan muziek klinken? Seim en Utnem geven op eigen wijze meeslepend het antwoord. Zonder opgeheven vinger.
3. Ólafur Arnalds - Living-Room-Songs
Neo-klassiek een nieuw genre of niet? De IJslandse Arnalds is in elk geval een begeisterde en betoverende ‘woordvoerder’.
4. Estafest – Live!
Een spontaan ronde-tafelgesprek aan een vierkante tafel. Het stokje van ontdekking, verwondering, experiment en fantasie dat in speelse afwachting telkens weer aan elkaar wordt doorgeschoven.
5. Brandt Brauer Frick - You Make Me Real
Een origineel idioom ontleend aan een akoestische mix van techno, klassieke muziek, minimal music en jazz.
Concerten
1. KyteCrash (P60, Amstelveen)
Aanstekelijke ontmoetingen tussen werelden van Kyteman en Eric Vloeimans die resulteerden in een explosie van speelplezier.
2. James Farm (Lantaren Venster, Rotterdam)
Alles wat je van een jazzconcert mag verwachten en meer: verrassing, samenspel, muzikaliteit en ‘wow’-factor.
3. David Peña ‘Dorantes’ Quartet (Lantaren Venster, Rotterdam)
Een extatisch optreden met een mix van Moors temperament, weemoed en jazz-improvisatie.
4. Black Dub (North Sea Jazz, Rotterdam)
Intens gespeelde neo-americana met authentiek vertolkte verhaallijnen.
5. Ploctones (SJU Jazzpodium, Utrecht)
Optreden vanuit innerlijke noodzaak met de ingrediënten: tomeloos, urgentie, aanstekelijk en samenspel.Eindejaarslijstje Erno Elsinga
Cd’s
1. Colin Stetson - New History Warfare Vol. 2: Judges
Zonder meer de origineelste plaat van 2011. Solo ingespeeld, met behulp van 24 microfoonposities, weet saxofonist Stetson intense en doordringende sferen te creëren die lang bijblijven. Nog nooit eerder gehoord.
2. AutorYno - Pastrami Bagel Social Club
De Franse gitarist David Konopnicki mengt klezmer met opwindende rock, met de vrijheid die punkrockers geheel eigen is. Het barstensvolle, energieke en massieve gitaargeluid maakt het trio AutorYno tot een overtuigend vertegenwoordiger van de New Jewish Rock Music. Uitgebracht door Tzadik, geproduceerd door John Zorn.
3. Marc Ribot – Silent Movies
Op deze soloplaat zoekt de doorgaans luidruchtige Marc Ribot de donkere kant van zichzelf op. Ingetogen, minimalistische, soms duistere en droefgeestige gitaarmuziek roept melancholische sferen op waarbij de zeggingskracht in het weglaten zit.
4. Nguyên Lê – Songs of Freedom
Gitarist Nguyên Lê is een meester in het laten samensmelten van de westerse en oosterse muziekcultuur. Met die achtergrond arrangeerde hij composities uit de popcultuur van de jaren zestig en zeventig, geheel naar eigen inzicht om ze middels virtuoos gitaarwerk nieuw leven in te blazen.
5. Wolfert Brederode Quartet – Post Scriptum
Brederode’s tweede plaat voor ECM is wederom een compositorisch pareltje: muzikale schilderijen die rust en stilte ademen. Ingetogen en intens, zoekend naar ruimtelijke vrijheid. Verrukkelijk schommelende klanklandschappen, perfect passend in de traditie van ECM.
Concerten
1. John Zorn Bar Kokhba (Jazz Middelheim, Antwerpen)
John Zorn leverde tijdens Jazz Middelheim een avondvullend programma af dat een ongekend hoogtepunt had in het optreden van John Zorn Bar Kokhba. Bijeen gehouden door klezmerlijnen in alle lengtes, is er ruimte voor jazz, klassieke muziek, volksmuziek, rock ‘n roll, melancholie en melodieuze intervallen. Een adembenemende dollemansrit met een prominente rol voor Marc Ribot.
2. Corrie en de Grote Brokken (Paradox, Tilburg)
Corrie van Binsbergen is wat mij betreft een van de beste gitaristen die Nederland heeft voortgebracht. Beïnvloed door Zappa en Hendrix brouwt ze haar eigen geluid, kolkend van energie en vernuftigheid, wendbaar en verrassend. Tijdens de jubileumconcerten van haar Grote Brokken mocht ze weer eens volop uithalen: een waar genot.
3. Craig Taborn & Yuri Honing (November Music, Den Bosch)
De uiterste vorm van improvisatie tekent zich af wanneer musici zonder vooropgezet plan of repertoire het podium betreden. Taborn en Honing leverden een van spanning zinderend concert af, waarbij de twee elkaars muzikale gedachtegoed perfect aanvoelden.
4. Trio Hank Roberts, John Stetch, Jim Black (Paradox, Tilburg)
Dit trio rijgt in een kolkend improvisatielandschap talloze muziekgenres moeiteloos aaneen. Drie virtuozen (cello, piano, slagwerk), die hun instrumenten tot het uiterste geselen en chaos creëren tot magische momenten, die je nog lang doen nastuiteren.
5. Fugimundi (Paradox, Tilburg)
Gatecrash, Kytecrash, Ploctones, Fraanje/Sylla/Reijseger: de leden van Fugimundi leverden in 2011 in overige bezettingen eveneens schitterende concerten af. Eric Vloeimans, Harmen Fraanje en Anton Goudsmit komen in Fugimundi tezamen, waarbij fijngevoeligheid hand in hand gaat met uiteenspattende overdondering.
Foto John Zorn Bar Kokhba © Jos L. Knaepen. Kytecrash © Thomas Huisman.
Zie ook:
