‘Zigeunerin met rode hoofddoek’
COLUMNdoor: Rinus van der Heijden
Afgelopen weekeinde ook meegelopen in de Mars der Beschaving? In de veronderstelling dat die mars slager Zijlstra op andere gedachten zou brengen? Dat meende je toch niet echt, hè? Denken dat die uitbener zich iets gelegen zou laten liggen aan wat kunstenaars van zijn aanpak vinden? Dat hij cultureel Nederland tot op het bot afbreekt, daar hebben die kunstenaars toch niks mee te maken! Híj is het toch die het pluche van regerend Den Haag onder zijn vadsige kont voelt, niet die kunstenmakers. En dus maakt hij uit wat goed is voor kunstenmakers en de rest van Nederland, al heeft hij hier evenveel verstand van als het dementerende hondje van mijn buren.
Kennis van zaken speelt immers allang geen rol meer bij wat wordt gezien als de regeerders van dit land. Zoals de Vox Populi een dikke tien jaar geleden zijn intrede heeft gedaan in alles wat speelt in dit land, van televisie tot religie en van wetenschap tot vakmanschap, zo heeft die vervlakking en versimpeling ook vat gekregen op de regeringsbende die zich kabinet van dit land noemt. En daarbij aangesloten de Tweede Kamer, de volksvertegenwoordiging, die door die Stem van het Volk het volk zelf vergeten blijkt te hebben. Het volk? Dat zijn zijzelf immers, volk en heerser tegelijk omdat macht de bindende factor is. Macht die het volk in grote mate bezit, maar die het liever in handen legt van prutsers die slechts één ding voor ogen hebben: macht, macht, macht binnenhalen, macht en nog eens macht. Want kabinet en volksvertegenwoordiging zijn ook heerser en is er ooit één heerser geweest die behalve geld ook macht liet voor wat die waard was? Nee toch.
Tijdens de Mars der Beschaving brachten de regeerders van Nederland hun tijd op een andere manier door. Zijlstra lag lui achterover in een fauteuil vergenoegd naar het schilderij ‘Zigeunerin met rode hoofddoek’ te kijken, dat hij een week eerder op de rommelmarkt van Staphorst voor 3,50 euro op de kop had getikt. Kunst mijnheer, jawel. De Tweede Kamer was, als voorbereiding op de beschouwingen op de bezuinigingsvoorstellen van staatssecretaris Zijlstra, gezamenlijk naar het Festival van het Levenslied in Oldeberkoop getrokken. Inspiratie opdoen, want die zou nodig zijn tijdens die komende beschouwingen.
En intussen trokken drieduizend kunstminnaars te voet van Rotterdam naar Den Haag. Om van hun democratisch recht gebruik te maken: protesteren tegen de bruutheid waarmee de robot Zijlstra schaamteloos zijn edele delen toont aan de bloedzuigers van de Partij voor de Vrijheid. Ook zo’n mooi democratisch begrip: een partij die vrijheid voorstaat, maar als het om kunst gaat een ongelimiteerde haat aan de dag legt, een bloeddorstige rancune tegen alle mensen die de wereld mooie dingen schenken. En dezelfde rancune naar mensen toe die daar in alle eenvoud van willen genieten.
Diezelfde Partij voor de Vrijheid is simpelweg een bende extremisten. De PVV is gedoogpartner van twee partijen die het nog nooit goed voor hebben gehad met Het Volk: het CDA en de VVD. Gedrieën richten zij nu de cultuur in Nederland ten gronde. Ideologische blindheid en wezenlijke haat tegen wat zij noemen een ‘linkse hobby’, die in hun ogen wordt gevormd door ‘tromboneclubjes’ en ‘kladderaars die kunst maken zoals mijn zoon van vier het ook kan’. Die linkse hobby, de kunst dus, moet worden geëlimineerd. Grondig en nadrukkelijk, zoals het tussen 1940 en 1945 ook gebeurde: ausradieren was toen het (veel betere) woord.
Kunsten staan voor het creatief, intellectueel en geestelijk welzijn van Nederland. Kunst is niet van individuen, maar is de bindende factor tussen mensen uit alle rangen en standen van de maatschappij. Echter niet bij de onwetenden van regerend Nederland. Voor hen telt slechts het economisch belang. En dat kun je dan weer vertalen in de kernwoorden ‘geld’ en ‘macht’. Dat de bezuinigingen in de kunst gewoon doorgaan, was voor niet zo lichtgelovigen als degenen die deelnamen aan de Mars der Beschaving, klip en klaar. In de bezuinigingsdebatten reikte Zijlstra als een rat die op zijn vlucht een stukje vlees laat vallen, een goedmakertje aan: het is allemaal niet zo erg als de linkse hobby wil doen geloven. Er is immers nog altijd 750 miljoen euro subsidies over voor de kunsten.
O ja? Kan daarmee – om op het terrein van jazz en improvisatiemuziek te blijven – het Nationaal Jazz Archief, de Nederlandse Jazzdienst, de Dutch Jazz Connection, de VPRO/Boy Edgar Prijs, Jazz On Stage, Jazz Bizz Nizz, Young VIPS, de North Sea Jazz Compositieopdracht, het NL Realbook, the Jazz & World Meeting, musicXport.nl/Jazz, het Jazzbulletin en de cd-serie met historische jazzopnamen vanuit het Concertgebouw worden gered? Nee dus: onbestaanbare vernietiging van nationaal cultuurgoed is het gevolg. En dat geldt niet alleen op het gebied van improvisatiemuziek, alle kunstsectoren die Nederland kent, worden zwaar beschadigd door de elke verbeelding tartende domheid van Zijlstra, zijn trawanten en de meelopers die worden gevangen onder de noemer ‘Tweede Kamer’.
Wat nu gebeurt op het terrein van kunst en cultuur in Nederland, had zelfs de knapste scenarioschrijver niet kunnen bedenken. Om nog maar eens de periode ’40-’45 erbij te halen: de kunst is door de barbaar Zijlstra met het gezicht tegen de muur gezet en wordt met een nekschot, zo laf als maar mogelijk is, geëxecuteerd.
Teveel zwartkijkerij, dit geschrijf? Dacht het niet. Want ga er maar van uit, dat de desastreuze gevolgen van deze genadeloze wraakexpeditie veel verder reiken dan op dit moment kan worden overzien. De gevolgen strekken zich uit over tientallen jaren, want wat in vele moeizame jaren is opgebouwd, krijg je in een wereld die schrikbarend vervlakt en versimpelt, nauwelijks – maar eigenlijk nooit meer – nog terug. Zijlstra en zijn dolhuis hebben met kunst en cultuur hun gram gehaald. Zegevierend hebben zij de linkse rakkers uit de jaren zestig en zeventig alsnog in hun vampiristische omhelzing ter dood gebracht.
En nu hopen sommigen dat dit rechtse kabinet – ‘Rechts Nederland gaat zich de vingers aflikken’ was het credo van hopman Rutte – volgend jaar valt. Dan zouden de kunsten voor een deel kunnen worden gered. Maar dan komen er andere politici. Eén welgemeend advies: geloof nooit in welke politicus dan ook. Hun woorden zijn gebed in de wereld van geld en macht en daar heb jij, als jochie of meidje uit het volk, geen vat op. Dus: bij de volgende verkiezingen: lekker thuisblijven. Draag je tenminste geen verantwoordelijkheid voor het ongebreidelde machtsmisbruik van politici. Dat nu de wereld van de kunsten treft, maar nog veel meer slachtoffers gaat maken. Kijk er de politieke geschiedenis van Nederland maar op na.
Voor Zijlstra moet men snel een bronzen standbeeld oprichten. Dan wordt hij i.i.g. snel afgevoerd door koperdieven en gedemonteerd. Doet me denken aan het woord demonstructie van van Kooten en de Bie...
Michel Holla (E-mail ) (URL) - 29-06-’11 13:28
Rinus van der Heijden is naar mijn smaak iets te somber over de politiek in het algemeen. Ik was een van degenen die tegenover hem de (laatste) hoop uitspraken dat het kabinet voor 2013 valt, opdat een andere regering kan terugkeren naar de beschaving.
Al die andere, voorgaande regeringen hebben sinds de jaren zeventig immers mogelijk gemaakt dat Nederland - bij alle beperkingen - een jazzsubsidie-, stimulerings- en opleidingssysteem opbouwde waar velen in zowel Amerika als Europa met gretige ogen naar kijken.
Niet gaan stemmen lijkt mij daarom een onverstandig advies. Er bestaat echt een serieus verschil tussen partijen als enerzijds PvdA, D66, GroenLinks en SP, en anderzijds het geteisem dat nu regeert en gedoogt (in feite gijzelt.
Bert Vuijsje
Bert Vuijsje (E-mail ) (URL) - 29-06-’11 13:28
Wat betreft het stemmen ben ik het met Bert Vuijsje eens, verder een goed stuk!!!
Aïcha - 29-06-’11 16:46
Uitstekend stuk Rinus. Aangrijpend verwoorde terechte boosheid. Maar laten we vooral wél gaan stemmen. Misschien dat we zo de 'linkse rakkers' in staat stellen orde op zaken te brengen. In de hoop dat men op basis van een voor 'het volk' verstaanbare, inhoudelijke onderbouwing de noodzakelijke bezuinigingen kan vormgegeven. Met een tijdspad van actie en interactie, inspraak, woord, wederwoord en dialoog.
Cees van de Ven (E-mail ) - 30-06-’11 01:39
Brr, weer zo'n stuk waar ik de kriebels van krijg. Te lang, te gemakkelijk ('40-'45) en doordrenkt van vreselijk voorspelbare inktzwarte retoriek. En dat is jammer want de verontrusting en boosheid lijken mij gemeend. Wil je dit kabinet raken, dan zal je dat toch echt op een andere manier moeten aanpakken.
Mijn advies; spreek het kabinet aan op haar verantwoordelijkheid
en toon aan dat de mate van beschaving en cultuur van een samenleving sterk met elkaar samenhangen. En.. speciaal voor dit kabinet, hoe groot is het economisch belang van deze bedrijfstak.
Niet stemmen, ik ga er maar vanuit dat dat advies in een vlaag van verstandsverbijstering is ontstaan.
perrylehmann (E-mail ) - 30-06-’11 15:30
Op jouw 'bij de volgende verkiezingen: lekker thuisblijven' na ben ik het geheel eens met inhoud van je column.
Het is om witheet te worden wat deze domme rechtseballen regering allemaal van plan is.
Aan de andere kant: het volk krijgt de regering die het verdient. En helaas, de meerderheid heeft weinig tot niets met kunst. Ja.....camping kunst: bier hijsen en o.a. de 'ordinaire' toppers.
En, als je de sgp en d66 erbij rekent heb je een riante rechtse meerderheid.
Ik hoop maar dat weldenkend Nederland bij de (zo snel mogelijk) volgende verkiezingen dit kabinet weg stemt. Want niet alleen de cultuur krijgt slagen, maar ook het sociale beleid krijgt enorme klappen. Wellicht dat dat de mensen wakker schudt.
jacques los (E-mail ) - 01-07-’11 17:53
Kunst kunst..... Een beetje marktwerking kan binnen de kunst geen kwaad. Inderdaad wordt veel rotzooi als kunst gezien en daar gaan bakken belastinggeld heen. Meteen stoppen dat gedoe, wat mij betreft is op dat vlak dit kabinet nog lang niet rigoreus genoeg.
Want, en dat brengt ons weer bij het onderwerp van deze site, de beste jazz hoor je nog altijd op plekken waar geen subsidie wordt gegeven en de inkomsten marginaal zijn.
Tony - 06-07-’11 15:44