CD-RECENSIE

Cube X - Kanzi's Word List
bezetting: Thomas Martens, gitaar; Stef Broks, drums; Younes Riad, elektronica, samples; Edward Capel, sax, klarinet, effecten
opgenomen: augustus 2010
release: januari 2011
label: eigen beheer
tracks: 5
tijd: 32:31
myspace: www.myspace.com/cubexmusic
door: Jan Jasper Tamboer



Jazz leent zich bij uitstek voor het mengen met andere stromingen, omdat zij per definitie een vrije muzieksoort is en vanuit de historie altijd open heeft gestaan voor nieuwe invloeden. Cube X is een project van gitarist en componist Thomas Martens dat voortgekomen is uit een samenwerking met Muzieklab Brabant. Doel was om een samenvoeging te creëren van experimentele jazz, metal en elektronica. Die is er gekomen in de vorm van het debuutalbum 'Kanzi's Word List'.

De plaat opent met een zware gitaarriff door Martens en eindigt abrupt, midden in een zware, gewelddadige passage met knarsende sax van Edward Capel, waarbij het lijkt of de muziek over de rand van een afgrond kantelt. Precies daartussen zit het nummer 'Slow Food', even een rustpunt op het album, het is inderdaad een langzame track. Het kabbelt stemmig voort totdat er effecten optreden die doen denken aan versneld afgedraaide stemfragmenten, waarover klarinettist Capel briljant soleert. Niet toevallig is de track midden op de cd geprogrammeerd, zodat je kunt spreken van het gedruis vóór en het gedruis ná 'Slow Food'.

De muziek op 'Kanzi's Word List' lijkt heerlijk ongeorganiseerd te zijn, maar bevat in feite strak gestructureerde composities met vele lagen en modulaties. Wel bieden die ook ruimte voor improvisatie, waarbij de muzikanten elkaar continu opjutten. Er zijn vaak te veel gedachten in één nummer gestopt. Het is beter om één idee, of hooguit een paar, te lanceren en dat verder uit te werken dan om veel verschillende invalshoeken te gebruiken in een stuk.

Younes Riad haalt als een ware tovenaar sounds uit onder meer joysticks en laptop, soms geluiden die doen denken aan een fruitautomaat of een flipperkast, soms hoge scratchklanken en verder alles wat ondefinieerbaar is, maar de gehoorzenuw en het trommelvlies hevig prikkelt. De elektronica zijn een versiering en verrijking van het bestaande instrumentarium, en deels een vervanging, want de baspartijen komen eveneens uit een apparaat.

Martens speelt afwisselend slag- en sologitaar, waarbij zijn ruige, mechanische klank, notenkeus en timing opvallen. Drummer Stef Broks speelt een belangrijke rol met zijn gedubbelde, samengestelde ritmes en vele syncopen. Tegelijkertijd brengt hij veel power in en is hij een verbeten aanjager. De schijnbare anarchie is compleet met de inbreng van Capel, die het spelen van gloedvolle, gierende dissonanten tot regel verheft.

'Kanzi's Word List' is een geslaagd project, omdat het uitgaat van een interessant idee en een visie die goed worden uitgevoerd. De machinale, industriële klankwereld met zovele impulsen maakt het lastig om enige oriëntatie vast te houden.De plaat overrompelt de luisteraar volkomen en slaat hem uit het lood. Dat is precies wat relevante kunst behoort te doen.