BLUE NOTE RECORDS FESTIVAL. Gent, 6 juli 2007
Kenny Werner Quintet, Vanguard Jazz Orchestra, Charles Tolliver Big Band
beeld: Jos L. Knaepen
door: Erno Elsinga

Een bonte waaier aan muziek die een actueel beeld schetst van de evoluties binnen de muziek. Het is het credo waaraan het Blue Note Records Festival in Gent zich wenst te spiegelen. Op de eerste dag van het festival, afgelopen vrijdag, leidde dit tot een portie onversneden jazz met twee Amerikaanse bigbands, Kenny Werner en twee Belgen in de hoofdrollen.

Kenny Werner, bandleider John Mosca en drumster Cindy Blackman afgelopen vrijdag op Blue Note Records Festival

Met de concerten van achtereenvolgens de Charles Tolliver Big Band, het Vanguard Jazz Orchestra (VJO) en het Kenny Werner Quintet beleefde de festivalbezoeker de Amerikaanse jazzgeschiedenis in een notendop. Van Tollivers hardbop naar het uitgebalanceerde geluid  van het VJO tot de kern van deze in de jazztraditie wortelende muziek uitgevoerd door het Kenny Werner Quintet. Met ‘slechts’ Randy Brecker en David Sanchez op respectievelijk trompet en sax bracht dit ensemble een staaltje gecomponeerde vrije muziek voor ‘kleine big band’.

Met zijn hoekig spel, integer solerend, badend in verrassende tempowisselingen en miraculeuze ritmen, dirigeerde Werner zijn ‘orkest’. Scott Colley en Cindy Blackman, op bas en drums de ritmesectie vormend, bleken onwankelbare steunpilaren. Blackman ontpopte zich tot een instrumentaliste die elke orkestrale articulatie tot een punctueel geheel sloeg. Daardoor ontstond een natuurlijke eenheid met ruimte voor improvisatie waarvan Brecker en Sanchez volop profiteerden.

Grapjes
Halverwege de show schoof de in België immens populaire Toots Thielemans aan. Met hem kwam het concert in rustiger vaarwater en werden de standards van stal gehaald. Na een kleine terugval afgelopen winter lijkt Toots enkel aan intensiteit gewonnen te hebben. Elk toontje is doordacht en van een prachtige klankkleur voorzien. `Ik heb nog eens voor twintig jaar bijgetekend´ antwoordt Toots als festivalpresentator Wilfried Haesen hem een verlate felicitatie brengt voor de onlangs behaalde leeftijd van 85 jaar. Het ingetogen spel van Toots vormde een fraai contrast met de expansiedrift van Brecker en Sanchez.

Joris
De Belgische trompettist Bert Joris werd door de festivalorganisatie gevraagd een set samen te stellen met het Vanguard Jazz Orchestra. In de jaren tachtig toerde Joris al met VJO door Europa. Orkestleider Mel Lewis beviel dat zo goed dat hij Joris naar Amerika wilde halen. Maar de trompettist bleef thuis en Lewis overleed in 1990. Het orkest echter, nu onder leiding van trombonist John Mosca, bleef in stand.

Het VJO bedient zich van fluwelen arrangementen, doordrenkt van sentiment en melancholie maar evenzo voorzien van vurige nuances. Weliswaar ontbreekt het VJO aan de explosieve uitbarstingen van een Count Basie Orchestra, overeenkomsten zijn er zeker. Uitgebalanceerde gestapelde en aanzwellende arrangementen klinken braafjes en gepolijst maar herbergen een geraffineerde harmonieuze souplesse. De zangerige melodieën krijgen gestalte door de talloze solo’s op trompet (onder meer van Terell Stafford en Scott Wendholt), trombone (Douglas Purviance) en piano (Jim McNeely). Bert Joris kenmerkt zich deze avond als een technicus die met inspirerend spel de perfecte balans weet te vinden tussen de traditionele en hedendaagse jazz. Het publiek beloonde het concert, dat bestond uit composities van Joris en de ‘originele bandleden’ zoals van Hank en Thad Jones, met een terechte, minutenlange staande ovatie.

Charles Tolliver trad aan met zijn hardbop bigband

Tolliver
Het concert stond in schril contrast met het optreden van de Charles Tolliver Big Band. Hoewel Tolliver de hardbop aanhangt, was de balans binnen het orkest ver te zoeken. Muzikale hoogstandjes waren er vele maar stonden te veel op zichzelf. Daardoor werd het nimmer een eenheid. Gelukkig moest die avond het beste nog komen.

• Blue Note Records Festival website