BLUE NOTE RECORD FESTIVAL, Gent, 12 juli 2007
Othin Spake, Medeski, Scofield, Martin & Wood, Bill Laswell/Nils Petter Molvaer Quintet
beeld: Jos L. Knaepen
door: Erno Elsinga

Het ging mooi samen, de concerten van de Belgische improvisatiegroep Othin Spake en de puurheid van het kwartet Medeski, Scofield, Martin & Wood. Achtereenvolgens bestegen ze het Blue Note Records festivalpodium om er een fraai staaltje vrije muziek ten gehore te brengen. Het trio Othin Spake nodigde bovendien bassist Trevor Dunn en harpiste Shelly Burgon uit, om deel te nemen aan hun geheel geïmproviseerde set.

John Scofield, Nils Petter Molvaer en Othin Spake-gitarist Mauro Pawlowski in Gent.

Puzzel
Voor de een zal de muziek van Othin Spake klinken als hopeloos gefreak, maar wie de individuele thema’s volgt, deze centraliseert en de motieven van de overige musici toelaat, ontdekt een verhaal. Een onorthodoxe, dat wel; een muzikale puzzel waarvan de stukjes langzaam maar zeker op de juiste plaats vallen.

Drummer Teun Verbruggen, toetsenist Jozef Dumoulin en gitarist Mauro Pawlowski gedijen het best in de impro-scene. Hoewel Verbruggen onderdeel is van het succesvolle Jef Neve Trio, vindt Othin Spake toch vooral zijn roots in vrijzinnige groepen als Mäâks Spirit, Flat Earth Society en Nozzle Slag. Pawlowski speelt onder meer in de populaire rockgroep dEUS.

Het getuigt van lef. Zonder strak plan het podium bestijgen en maar zien wat ervan komt. In een bonte smeltkroes aan stijlen, uiteenlopend van punk, minimal elektronisch tot (free)jazz – door henzelf omschreven als ‘emofreejazznoizesweetpunk’ – ontstonden Zappiaanse kakofonieën die evenzogoed plots tot stilstand kwam in de eenvoud van rustieke soundscapes. Ritmische klankpatronen kwamen er uit de geprepareerde Fender van Dumoulin, aangevuld door de inheemse percussie van Verbruggen. Chaos en verstildheid vonden elkaar op natuurlijke en levendige wijze, gingen hand in hand om vervolgens, zo leek het, ieder voor zich een nieuw pad te kiezen.

Die nieuwe, nog onbekende paden werden met regelmaat ingeleid door de grondtonen van gastbassist Trevor Dunn, die vooral naam maakte door zijn samenwerking met John Zorn in diens Electric Masada en Moonchild. Samen met harpiste Shelly Burgon bracht dit duo uit de improvisatiemuziek een extra dimensie aan dit, letterlijk, unieke concert. De term ‘nieuwe muziek’ kan met recht worden toegepast op dit gelegenheidskwintet; een bundeling van frisheid die uitmondt in een gebeurtenis die telkens weer anders zal zijn.


Trevor Dunn, Othin Spake en John Medeski.

Groove
Van een heel ander kaliber, maar eveneens vrijheid hoog in het vaandel dragend, was de muziek van Medeski, Scofield, Martin & Wood. In een basale mix van jazz en rock profileerde gitarist John Scofield zijn kenmerkende, kort gefraseerde en lekker in het gehoor liggende grooves.

Simpel houden, zo leek het devies van bassist Chris Wood en drummer Billy Martin. Het blijkt de perfecte bodem waarop Scofield excelleert. Naast enkele sferische muziekstukken om de spreekwoordelijke balans in het concert te bewaren, was het voornamelijk het stevigere werk dat het publiek deed bekoren. Dat het er vaak onstuimig aan toe ging kwam door het tegengas dat John Medeski met regelmaat bood. Op hammond, keyboards en synthesizer, ging hij telkens weer de dialoog met Scofield aan. Onder de dreunen van de maar voortdurende rockbeats van bas en drums leverde dat een boeiend spektakel op.

Nils Petter
Dat kon in mindere mate gezegd worden van het concert dat de Noorse trompettist Nils Petter Molvaer aansluitend verzorgde. In een gelikte ‘nu jazz-sound’, overladen door elektronica, kabbelde het concert voort. De arrangementen lagen opgesloten in de beats, de details in de elektronica. Hier en daar was een gesamplede stem te horen die politieke statements verkondigde. Er waren geen zoektochten, alles leek lang tevoren vastgelegd. Zo nu en dan een vleugje symfonische jazz, een tipje rock, wat inheemse klanken, en toch gebeurde er niet veel op het podium.

De avond speelde zich af op de programmatische breuklijn van het festival: jazz met, en jazz zonder vraagteken. Hierin opgesloten lag ook: concert met, en concert zonder zitplaatsen voor het publiek. Vanavond moesten de bezoekers het zonder zitplaatsen stellen. Dat was jammer; het brengt geloop en geklets met zich mee die de verstilde passages tijdens de concerten verstoorde. Al zal dj Amon Tobin, die de avond afsloot, en zijn aanhang daar heel anders over denken.

• Blue Note Records Festival website