STRANGER THAN PARANOIA, Muziekpodium Paradox Tilburg, 29 december 2007
Rita Reys, Panchito, Louis Sclavis Quintet
beeld: Marcel Mutsaers
door: Rinus van der Heijden
Al met de titel van het eerste nummer van haar concert gaf Rita Reys aan, waar zij staat en wat van haar kan worden verwacht. ‘I’m Old Fashioned’ zong ze vol overtuiging en dat ouderwetse, dat was nu precies de reden waarom muziekpodium Paradox deze avond tjokvol was gevuld met mensen, die je er normaal nooit ziet. Verstokte Rita Reysfans, die met hun idool tientallen jaren zijn meegegroeid en haar vocale verrichtingen nog altijd ademloos volgen.
STRANGER THAN PARANOIA, Paradox Tilburg, 26 en 27 december 2007
beeld: Stef Mennens, Nico Roozekrans
door: Rinus van der Heijden
Evenals een dag eerder, begon de derde avond van Stranger Than Paranoia met een ontmoeting tussen twee musici. Ditmaal de gitaristen Jesse van Ruller en Jacq Palinckx. Persoonlijkheden die twee totaal verschillende werelden binnen de jazzgitaar vertegenwoordigen. Jesse van Ruller is de belichaming van het harmonieuze in de jazz, Jacq Palinckx van het ruwe, het ongebolsterde, de kracht van vrije improvisatie. Beider concert werd geopend door Jesse van Ruller, die naar eigen zeggen een aantal stukken zonder pauzes door en voor en na elkaar speelde. Intiem, teer en hartstochtelijk.
CD-RECENSIE
Nagl Bernstein Akchoté Jones - Big Four Live
bezetting: Max Nagl; altsax, Steven Bernstein; trompet, Noël Akchoté; gitaar, Bradley Jones; bas
tracks: 9
tijd: 57.44
opgenomen: 3 september 2005
release: 2007
label: Hathut
websites: www.hathut.com - www.maxnagl.at
door: Mischa Andriessen
Dat dit illustere kwartet van vernieuwers zich de naam Big Four heeft toegeëigend, is tekenend voor de grote rol die humor in hun muziek speelt. De muzikanten worden weliswaar stuk voor stuk door kenners zeer gewaardeerd, maar bij Big Four verwacht je een groep die stadions vult met een gepolijste show. Niet een toch ietwat obscuur avant-garde gezelschap dat consequent en vol vuur op avontuur gaat.
CONCERTRECENSIE. Festival Stranger than Paranoia, Paradox Tilburg, Archie Shepp Quartet, 27 december 2007
beeld: Stef Mennens
door: Rinus van der Heijden
Het waren grote woorden die deze avond door muziekpodium Paradox waarden: ‘legendarisch’ en ‘onvergetelijk’. Ze werden geuit na afloop van het concert dat Archie Shepp gaf in het kader van het improvisatiefestival Stranger Than Paranoia. En er was geen letter van overdreven. De legendarische saxofonist kon niet anders dan de toehoorders deze kwalificaties in de mond leggen.
CONCERTRECENSIE. Tivoli De Helling i.s.m. SJU Jazzpodium, Utrecht, Timuçin ?ahin - Randy Brecker Quartet, 21 december 2007
beeld: Ron Beenen
door: Mischa Andriessen
Het is alweer zes jaar geleden dat Timuçin ?ahin de Dutch Jazz Competition won en zijn meest recente cd verscheen in 2005, dat is toch al ook twee jaar terug. Stil gezeten heeft ?ahin echter allerminst. De gitarist speelde met gevestigde muzikanten als Greg Osby en Aydin Esen en wijdde zich met zijn Occult ensemble aan kamermuziek. Nu was er dan een korte tournee met als speciale gast trompettist Randy Brecker. Dat Brecker bereid is met de veel minder bekende ?ahin op tour te gaan, is veelzeggend. De gitarist heeft bij kenners inderdaad inmiddels de reputatie van een technisch genie.
INTERVIEW
door: Jan Horstink
Een zoektocht naar muzikale mogelijkheden vanuit een moderne opvatting, waarbij de nadruk ligt op melodische improvisatie en een groove die stevig wortelt in de traditie, dat is het opmerkelijke statement dat de jonge jazzpianist Ben Paterson uit Chicago maakt op zijn debuut-cd Breathing Space.
Paterson is een graag geziene ‘stamgast’ in Chicago’s uitgebreide jazzclubcircuit en vaste kracht in de band van tenorlegende Von Freeman. De jonge pianist heeft inmiddels opgetreden in zo’n beetje alle belangrijke jazzclubs van zijn woonplaats, waaronder bekende namen als the The Velvet Lounge en Green Dolphin Street. Op zijn eerste buitenlandse uitstapje speelde Paterson met zijn trio twee maanden lang in de Roxy Stage jazz club in Taipeh, de hoofdstad van Taiwan.
CONCERTRECENSIE. Bimhuis Amsterdam, Benjamin Herman Kwartet en Remco Campert. Presentatie DVD “Tijd duurt één mens lang” en cd “Campert”, woensdag 19 december 2007
beeld: Thomas Huisman
door: Mischa Andriessen
Weinig gedichten raken zo diep als Remco Camperts “Lamento”, voorgedragen door hemzelf. De vastberaden aarzeling in zijn stem past perfect bij de strekking van het gedicht; ontkennen wat onafwendbaar is, koesteren wat onherroepelijk stuk gaat. Het zeker weten en het niet geloven ineen.
CONCERTRECENSIE. De Spiegeltent Gouda, Dirindi, 2 december 2007
beeld: Hermen Buurman
door: Jan Horstink
Ongeveer 80 à 90 liefhebbers van tropische klanken hadden zich verzameld in de Spiegeltent in Gouda voor een concert van Dirindi, de sambagroep rond vocaliste Marzieh Reyhani en jazzgitarist Maarten van der Grinten. Enkele jaren geleden debuteerde de groep met Cantar do Jobim, een muzikaal programma gebaseerd op het werk van componist Antonio Carlos Jobim. Vooral diens sleutelrol bij het ontstaan van de Bossa Nova komt in dat programma en op de bijbehorende cd aan de orde.
CD-RECENSIE
Zeitkratzer - Lou Reed: Metal Machine Music
bezetting: Burkhard Schlothauer; viool, Christian Messer; altviool, Ulrich Maiss; cello, Alexander Frangenheim; bas, Ulrich Krieger; sporaan- en tenorsax, Franz Hautzinger; trompet, Melvyn Poore; tuba, Reinhold Friedl; piano; Luca Venitucci; accordion, Adam Weissman; percussie, Lou Reed; gitaar
tracks: 3
ijd: 50.46 (+DVD)
opgenomen: 17 maart 2002
release: 2007
label: Asphodel
websites: www.zeitkratzer.de - www.asphodel.com - www.loureed.org
door: Mischa Andriessen
Lou Reeds “Metal Machine Music” is een van de beruchtste platen uit de geschiedenis van de popmuziek. Reed joeg en veel die-hard fans én zijn platenmaatschappij mee tegen zich in het harnas en dat laatste was, zo hebben boze tongen altijd beweerd, nou precies zijn bedoeling.
INTERVIEW
door: Rinus van der Heijden
Rita Reys is een van de toppers van het festival Stranger Than Paranoia. Europe’s First Lady of Jazz, de eretitel die ze nog altijd graag hoort, is 83 jaar. Maar die leeftijd zit haar niet in de weg om nog zoveel mogelijk aan de weg van de jazz te timmeren. “Ik kan toch moeilijk op m’n kop gaan staan.”
Moet je als webmagazine met jazz als specialisme in het vaandel, aan je lezers nog gaan uitleggen wie Rita Reys is? Of proberen duidelijk te maken waarom deze Nederlandse jazzzangeres zo goed is, enig misschien wel in Europa? Nee toch? Maar wat moet je dan wel vertellen? Dat ze vrijdag 83 jaar wordt? Dat ze tot een uitstervend ras gespecialiseerde jazzmusici behoort? Dat ze nog altijd met hetzelfde plezier optreedt als toen ze dik 65 jaar geleden begon?
CONCERTRECENSIE. Popcentrum 013 Tilburg, Khaled en groep, 14 december 2007
beeld: Stef Mennens
door: Rinus van der Heijden
Wie zo´n twintig jaar geleden een concert meemaakte van – toen nog Cheb – Khaled, werd getroffen door de passie en de bezetenheid, die de Algerijnse raïzanger aan zowel zijn muziek als zijn optredens meegaf. Raï staat voor vrijheid van meningsuiting, een eigenschap die door Algerijnse machthebbers niet op prijs wordt gesteld. Waardoor tientallen raïzangers het leven lieten, geofferd op het altaar van staatsgeweld.
CD-RECENSIE
Jimmy Greene - Gifts and givers
bezetting: Jimmy Greene; tenor- en sopraansax, Marcus Strickland; tenorsax, Mike Moreno; gitaar, Danny Grissett; piano, Reuben Rogers; bas, Eric Harland; drums
opgenomen: 5 april 2007
release: 2007
label: Criss Cross Jazz
tracks: 7
tijd: 63.44
websites: www.jimmygreene.com - www.crisscrossjazz.com
door: Mischa Andriessen
Om goede muzikanten zit Gerry Teekens van het Nederlandse Criss Cross Label blijkbaar nooit verlegen. De vijf Amerikanen die saxofonist Jimmy Greene voor zijn vierde cd als bandleider bijeen heeft gekregen zijn allemaal van bovengemiddeld niveau. Greene zelf is zeer gelovig musicus die zijn religiositeit in gloedvol spel vertaalt.
NIEUWS
beeld: Marcel Mutsaers
door: Rinus van der Heijden
De Tilburgse altsaxofonist, componist, bandleider en concertorganisator Paul van Kemenade is vanmiddag benoemd tot Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Dat gebeurde na een concert in muziekpodium Paradox in Tilburg, dat werd verzorgd door de Amerikaanse trombonist Ray Anderson, de Duitse gitarist Frank Möbus, contrabassist Ernst Glerum, slagwerker Han Bennink en Paul van Kemenade zelf.
COLUMN
door: Jan Bol
Bijna iedereen zal het hebben. Bij het luisteren naar muziek zoek je - onwillekeurig - naar referenties. Al was het maar dat je de ene uitvoering van Body and Soul of Naima gaat vergelijken met een andere. Onderbrengen in stijlen is ook zo’n prettige onhebbelijkheid bij het beluisteren van en vooral bij het praten over muziek. Stijletiketten plakken is al minder concreet en soms heel arbitrair.
CD-RECENSIE
Valentin Silvestrov - Bagatellen und Serenaden
bezetting: Valentin Silvestrov; piano, Alexei Lubimov; piano, Münchener Kammerorchester, Christoph Poppen; dirigent
tracks: 24
tijd: 74.58
opgenomen: februari 2007
release: 2007
label: ECM
website: www.ecmrecords.com - wikipedia.valentin silvestrov
door: Mischa Andriessen
Zoals veel componisten uit de voormalige Sovjet Unie heeft Valentin Silvestrov een rigide atonale compositiestijl ingeruild voor een veel toegankelijker en losser lyrisme. Zijn indrukwekkende en ontroerende “Stille lieder” bijvoorbeeld zijn zonder voorbehoud romantisch en weemoedig. De pianowerken die Silvestrov hier presenteert, sluiten daar naadloos bij aan. Hij begint iedere dag met wat bij de “Bagatellen” noemt, geïmproviseerde stukken op piano. Flarden uit deze improvisaties worden dan later in ‘serieuze’ composities verwerkt. Het is muziek waarbij het pedaal ingedrukt blijft, die door zijn galmende, breekbare helderheid onmiddellijk associaties oproept met water en glas. Kalme, kabbelende muziek waarachter de lichte toets toch een smartelijke nostalgie schuilgaat.
CONCERTRECENSIE. Muziekgebouw aan 't IJ, Amsterdam, Anouar Brahem, Dave Holland en John Surman, 9 december 2007
beeld: Ger Koelemij
door: Mischa Andriessen
Een curieus moment tegen het einde van het optreden; een man in het publiek schreeuwt: “musicians, musicians, can you hear me? Musicians I like the sound and the music and everything, but don’t you have something to explain?” Lachend haalden de drie op het podium hun schouders op en vervolgden, zonder iets te zeggen, hun set. Op dat moment waren er precies acht woorden met de toeschouwers gewisseld: “Dave Holland, John Surman” en “the fantastic Anouar Brahem”.
CD-RECENSIE
Sathima Bea Benjamin - A Morning In Paris
bezetting: Sathima Bea Benjamin, zang; Duke Ellington, Billy Strayhorn, Abdullah Ibrahim, piano; Svend Asmussen, viool; Johnny Gertze, contrabas; Makaya Ntshoko, slagwerk
opgenomen: 23 februari 1963 in Barclay Studio, Parijs
release: 2008
label: Ekapa Records
tracks: 12
tijd: 43,07
website: www.sathimabeabenjamin.com
door: Rinus van der Heijden
Soms komen er – gelukkig maar, je blijft er geloof in de platenindustrie mee houden – albums uit, die je mond doen openvallen van verbazing. Dit is er zo een. De Zuidafrikaanse zangeres Beattie Benjamin, volgens Jazztimes ‘de beste die het land ooit voortbracht’ is hier te horen op een historische opname, waarop ze wordt begeleid door drie jazzlegendes: Duke Ellington, Billy Strayhorn en Abdullah Ibrahim, allen op piano. De laatste heette in die tijd nog Dollar Brand en was de vriend van Beattie Benjamin.
CD-RECENSIE
Oscar Peterson & Friends - Lausanne 1953
bezetting: Oscar Peterson; piano, Barney Kessel; gitaar, Ray Brown; bas, J.C. Heard; drums, Charlie Shavers; trompet, Flip Phillips; tenorsax, Willie Smith; altsax, Lester Young; tenorsax, Gene Krupa; drums
opgenomen: 14 maart 1953 Lausanne
release: 2007
label: TCB
tracks: 6
tijd: 52.29
website: http://oscarpeterson.com - www.tcbrecords.com
door: Mischa Andriessen
Deze cd is de zestiende uitgave in de serie Swiss Radio Days, die live-opnamen uit de radio archieven bevat. Dit is een registratie van een Jazz at the Philharmonic concert in Lausanne. Zoals het een JATP optreden betaamt, zijn zowel de bezetting als de muziek spectaculair.
CONCERTRECENSIE. Stadscafé MeesterS Tilburg, Fraanje/Vloeimans/Langenhuijsen/Govaert, zaterdag 8 december 2007
beeld: Marcel Mutsaers
door: Rinus van der Heijden
Middenin het hart van Tilburg ligt Stadscafé MeesterS. Je kunt er goed drinken, nog beter eten en het allerbest naar jazz luisteren. Dat laatste blijkt op zaterdagavonden, als jazzpianist Harmen Fraanje enkele getrouwen rond zich verzamelt en concerten verzorgt als zijn het spontane jamsessies. De formule lijkt op die van Newyorkse jazzclubs, met dit verschil dat de nadruk ligt op jazz en niet op schransen en innemen. Op dit concept komen bewust mensen af, waarbij het opvalt dat vooral jongeren zo jazz aan het ontdekken zijn.
COLUMN
door: Mischa Andriessen
Warped Vision is een nieuwe Nederlandse producent van DVD’s die zich richt op obscure of zelfs vergeten pareltjes uit de cinematografie. Een van hun eerste releases is “Chappaqua”, een incrowd klassieker uit 1966. Een totaal gestoorde film in de goede zin van het woord die de vervreemdende werking van hallucinatoire drugs als L.S.D. en Pejote in beeld probeert te vangen.
CONCERTRECENSIE. Bimhuis Amsterdam, Wolfert Brederode Quartet, cd-presentatie “Currents”, 25 november 2007
beeld: Hans Reitzema
door: Mischa Andriessen
Tot voor kort trad hij maar weinig in Nederland op. Wolfert Brederode maakte vooral furore in het buitenland. Vreemd is dat niet. De jonge pianist/componist neemt een bijzondere plaats in binnen de Nederlandse geïmproviseerde muziek. Zijn composities hebben de weidsheid van uitgestrekte vlakten. Ze hebben lucht, ruimte en zijn daarmee precies het tegendeel van de hectische grote stadsmuziek, kwetterend, ad-rem en geestig, waar de Nederlandse scène patent op heeft.
