STRANGER THAN PARANOIA. Paradox Tilburg, 26, 27, 28 december 2006
beeld: Marcel Mutsaers, Stef Mennens
door: Rinus van der Heijden
Een arreslee rijdt door een Tibetaans landschap. Sneeuw knispert, wind huilt. De slee glijdt naar beneden, naar ‘Down By The Salley Gardens’ van dichter W.B. Yeats. Daar klinkt een didgeridoo op. Uiteindelijk stopt de slee bij een nachtclub waar een gestopte trompet een tweespraak heeft met een oude geliefde. Gaat het hier om een reisverslag? Nee, elk van de voorgaande woorden kreeg op een van die bijzondere avonden tijdens een bijzonder muziekfestival een muzikale vertaling door één stem: die van Greetje Bijma. Zij zorgde voor een onbetwist hoogtepunt tijdens dag twee, drie en vier van Stranger Than Paranoia, hét festival van muzikale tegenstellingen in het Tilburgse muziekpodium Paradox.
CD-RECENSIE
András Schiff - Ludwig van Beethoven The Piano Sonatas III
bezetting: András Schiff; piano
opgenomen 27 februari 2005
release: 2006
label: ECM Records
tracks: 14 (5 sonates)
tijd: 74.27
website: www.ecmrecords.com
Hongaarse pianoschool info
door: Mischa Andriessen
Keith Jarrett heeft ooit gezegd dat ECM-platenbaas en producer Manfred Eicher de enige is die weet hoe een piano moet klinken. Dat is een boude bewering, maar deze cd is het zoveelste bewijs van de superieure geluidskwaliteit van de meeste ECM-producties. András Schiff is een telg uit de beroemde Hongaarse pianoschool. Hij is een generatiegenoot van de bekende Zoltán Kocsis, technisch even goed onderlegd, maar met een heel ander temperament. Schiff is een bescheiden virtuoos. Iemand die zich , zoals onder meer blijkt uit het in de liner notes gepubliceerde, uitgebreide interview, volledig in de te spelen muziek verdiept en op zoek gaat naar de meest verfijnde vertolking van een compositie. Bij Schiff komt daar geen show aan te pas.
STRANGER THAN PARANOIA. Paradox Tilburg, 24 december 2006
beeld: Velu
door: Rinus van der Heijden
Het 14e Stranger Than Paranoiafestival is op kerstavond groots geopend. Daarvoor tekenden twee trio’s: dat van Michiel Braam (piano), Wilbert de Joode (contrabas) en Michael Vatcher (slagwerk) en het trio rond zangeres Ineke van Doorn, met altsaxofonist Paul van Kemenade en gitarist Marc van Vugt. De zes, die allen hun sporen dik hebben verdiend in improvisatiemuziek – maar daardoor ook absolute eenlingen zijn – bouwden een hecht groepsgeluid op.
CD-RECENSIE
Dino Saluzzi Group - Juan Condori
bezetting: Dino Saluzzi – bandoneon; Felix Saluzzi – saxofoon, clarinet; José Maria Saluzzi – gitaar; Matias Saluzzi – bas; U.T. Gandhi – drums
opgenomen: oktober 2005
release: 2006
label: ECM Records
tracks: 12
tijd: 76:53
website: www.saluzzimusic.com www.ecmrecords.com
door: Koen Graat
In Nederland deed de bandoneon enkele jaren geleden zijn intrede bij het grote publiek. Nadat Máxima op haar bruiloft in tranen uitbarstte bij het horen van dit typisch Argentijnse instrument, renden mensen massaal naar de platenzaak om de composities van de grootmeester van de tango Astor Piazzolla aan te schaffen. Dat was een mooi moment geweest om deze mensen kennis te laten maken met het werk van Dino Saluzzi, ook een Argentijnse bandoneonist.
INTERVIEW
door: Rinus van der Heijden
Stemkunstenares Greetje Bijma over haar talent. Foto © Martin Mauerböck
Greetje Bijma is een van de toppers van het muziekfestival Stranger Than Paranoia in Tilburg, dat zondagavond begint. Ze zingt letterlijk met stem én lichaam.
CD-RECENSIE
Ralph Alessi & This against that - Look
bezetting: Ralph Alessi trompet, fluegelhoorn, Andy Milne piano, Drew Gress bas, Mark Ferber drums, Special Guest Ravi Coltrane tenorsaxofoon
opgenomen: 19-21 november 2005
release: 2006
label: Between the Lines
tracks: 12
tijd: 59.23
website: www.ralphalessi.com www.betweenthelines.de
door: Mischa Andriessen
Door zijn werk met onder meer Fred Hersch, Michael Cain, Jason Moran en Steve Coleman geniet trompettist Ralph Alessi bij een selecte groep jazzliefhebbers al geruime tijd hoog aanzien. Als bandleider heeft hij zich echter nog maar zeer beperkt kunnen laten gelden. “Look” is dat betreft niet het eerste visitekaartje dat hij afgeeft, maar wel een heel indrukwekkend.
COLUMN
door: Koen Graat
Een van mijn favoriete jazzplaten is The Ballad of the Fallen uit 1983 van Charlie Haden’s Liberation Music Orchestra. Naast enkele nummers die werden geschreven door Haden zelf en door pianiste Carla Bley, zijn de stukken op The Ballad of the Fallen vooral bewerkingen van Zuid-Amerikaanse en Iberische volksliederen. Op de achterkant van de cd staan getekende poppetjes, zoals een kind van een jaar of 10 dat zou doen. Sommige van die poppetjes liggen op de grond, andere hebben een geweer. Tussen de tekeningen door staan flarden Spaanse tekst. Een vertaling aan de zijkant geeft duidelijkheid: ‘No to U.S. intervention; yanky invader out of El Salvador – Our only crime is that we are poor – We are tired of so many bullets sent by Ronald Reagan.”
CD-RECENSIE
Atomic - Happy New Ears
bezetting: Fredrik Ljungkvist; saxofoon, klarinet, Magnus Broo; trompet,
Håvard Wiik, piano, Ingebrigt Håker Flaten, bas, Paal Nilssen-Love, drums
opgenomen: november 2005
release oktober 2006
label: Jazzland
Ttacks: 10
tijd: 65.00
website: www.atomicjazz.com - www.jazzlandrec.com
fotografie: Hans Reitzema
door: Mischa Andriessen
Door een falende treinverbinding heb ik het concert van Atomic in het Bimhuis helaas moeten missen. Heel jammer, omdat ik van verschillende kanten heb gehoord dat het optreden een heel bijzondere belevenis was, maar gelukkig is er de nieuwe cd “Happy New Ears” waarop het Noors/Zweedse kwintet laat horen wat het in huis heeft. Dat is, zoals aan de hand van het palmares van de vijf muzikanten al verondersteld mocht worden, heel wat.
CD-RECENSIE
Gerard Kleijn Group - Le Flirt de Satie
bezetting: Gerard Kleijn, trompet en flugelhorn; Franck Amsallem, piano; Paul Berner, contrabas; Joost Kesselaar, slagwerk
opgenomen: 18 maart 2006 Bird’s Eye Jazzclub Bazel
release: 2006
label: Boomerang Music
tracks: 9
tijd: 65.55
website: www.gerardkleijn.com en www.boomerangmusicgroup.com
door: Rinus van der Heijden
Een lijn leggen tussen de laat-negentiende-eeuwse muziek van Erik Satie en jazz van nu. Dat is de achterliggende bedoeling van trompettist Gerard Kleijn, die met deze ‘Le Flirt de Satie’ zijn vierde cd in tien jaar tijd op de markt brengt. Was de muziek van Satie indertijd bepaald revolutionair te noemen, die van Kleijn c.s. uiteraard niet. Daarvoor is in een dikke eeuw teveel gebeurd. Maar het idee om twee zulke uiterste werelden in een concept te gieten, is natuurlijk interessant.
INTERVIEW
door: Koen Graat
Paul van Kemenade over Stranger Than Paranoia. Foto © Robert Koumans
“Stranger than Paranoia is geen jazzfestival, maar een muziekfestival. Veel verschillende stijlen, waarbij improvisatie het bindende element is.” Saxofonist Paul van Kemenade organiseert dit jaar al voor de 14de keer het festival Stranger than Paranoia. Wie genoeg heeft van de familiefeestjes met kerst kan in Tilburg van 24 december tot en met 29 december de meest uiteenlopende groepen op het podium van Paradox zien optreden. “Er zijn zoveel goede groepen in de landen om ons heen.”
CD-RECENSIE
Andrés Þór Gunnlaugsson - Nýr Dagur
bezetting: Andrés Þór Gunnlaugsson -gitaar, Sigurdur Flosason-alt sax,
Valdimar K. Sigurjonsson-bass, Scott McLemore-drums
opgenomen: 4 en 5 maart 2006
release: 2006
label: Dimma
tracks: 11
tijd: 62:11
website: www.myspace.com/andresthor
door: Erik Pelkmans
De IJslandse jazzgitarist Andrés Þór Gunnlaugsson, beter bekend als Andrés Thor, studeerde onder andere bij Eef Albers aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en verwierf enige bekendheid met het Hammond trio Wijnen, Winter & Thor. In 2004 keerde Thor terug naar IJsland. Op het label Dimma verscheen dit jaar zijn debuutalbum: Nýr Dagur (nieuwe dag), dat uitsluitend composities van Thor bevat. Het zijn aantrekkelijke en mooi uitgewerkte thema's met veel ruimte voor improvisatie. De ingetogen sfeer is karakteristiek voor het klankbeeld; het samenspel van het kwartet is boeiend en van een hoog niveau.
CD-RECENSIE
Natalio Sued Quartet - Our Hour
bezetting: Natalio Sued: tenorsaxofoon, Michael Moore: altsaxofoon, klarinet, basklarinet, Paul Berner: bas, Flin van Hemmen: drums
opgenomen: mei 2005
release 2006
label: Double Moon Records
tracks: 9
tijd: 57.18
website: www.betweenthelines.de en info
door: Mischa Andriessen
De Argentijnse tenorsaxofonist woont en werkt al weer een aantal jaar in Nederland. Voor zijn debuut-cd onder eigen naam riep hij de hulp in van twee andere jazzmigranten die hier woonachtig zijn; de Amerikanen Michael Moore en Paul Berner en van het jonge drumtalent Flin van Hemmen. Laatstgenoemde tekende voor een compositie, Sued zelf voor de rest.
CONCERTRECENSIE. Paradox Tilburg, Alexander von Schlippenbach Trio, 1 december 2006
beeld: Stef Mennens
door: Rinus van der Heijden
Misschien moet je het wel goochelen met de tijd noemen, free jazz uit de jaren zestig. Om diverse redenen. Eerstens is er het vaak gehoorde argument dat free jazz gedateerd is – waarom hoor je dat nooit als het gaat om bebop, om maar eens wat te noemen? Een ander aspect is, dat je de authentieke free jazz, die uit de jaren zestig dus, in deze tijd nooit meer hoort. Maar het belangrijkste argument om deze muziekstijl als ‘goochelen met de tijd’ te omschrijven is wel, dat geen enkele vrije improvisatie hetzelfde kan zijn.
COLUMN
door: Mischa Andriessen
Toen ik ruim zeventien jaar geleden in Utrecht ging studeren, liet ik geen mogelijkheid onbenut om live muziek te horen. De toegangsprijzen waren toen nog zo dat je je dat kon permitteren. De concerten die ik destijds bezocht waren popconcerten. Jazz was een andere wereld; een die ik niet kende, maar op zeker moment, stap voor stap ging verkennen. Na meer dan honderd popconcerten had ik namelijk zo langzamerhand genoeg van die muziek.
INTERVIEW
door: Rinus van der Heijden
Jeroen van Vliet over zijn Carte Blanche in het Bimhuis.
Foto © Dolph Cantrijn
Jezelf herhalen in jazzmuziek is helemaal niet erg. Integendeel. Daardoor krijgt de muziek verdieping. Zegt pianist Jeroen van Vliet. Vanavond vult de Tilburger een carte-blanche in in het Bimhuis in Amsterdam
CONCERTRECENSIE. Bimhuis Amsterdam, Patricia Barber & Band, 27 november 2006
beeld: Ger Koelemij
door: Tim Sprangers
Samen met onder andere Norah Jones en Cassandra Wilson behoort ze tot de grote jazzvocalisten van Blue Note: Patricia Barber. Na al enkele keren het North Sea Jazz Festival in Den Haag te hebben bezocht, deed ze met haar vaste muzikanten Neal Alger (gitaar), Michael Arnopol (bas) en Eric Montzka (drums) voor de eerste keer het Bimhuis in Amsterdam aan. Hoewel niet consequent overtuigend bevatte het optreden lyrische en muzikale hoogtepunten om van te smullen.
CD-RECENSIE
Paulien van Schaik & Hein Van de Geyn with Strings – Musing
bezetting: Paulien van Schaik – vocals; Hein Van de Geyn – bas; Yvonne van de Pol – viool; Frans Grapperhaus – cello
opgenomen: 2 en 3 augustus 2006, E-Sound Studio te Weesp
release: 2006
label: Challenge Records
tijd: 49:54
tracks: 14
website: www.paulienvanschaik.nl
door: Rinus van der Heijden
Maar meteen met de deur in huis vallen? Het gaat hier om een prachtige plaat, waarin de jazztraditie op een nieuwe wijze wordt geconfronteerd met eigentijdse denkbeelden. Zangeres Paulien van Schaik en contrabassist Hein Van de Geyn, die al jaren een duo vormen, hebben zich hier omringd met (de Tilburgse) altvioliste Yvonne van de Pol en (de ex-Tilburgse) cellist Frans Grapperhaus. Met die strijkers zoeken de musici niet het pad van rozengeur en maneschijn.
CONCERTRECENSIE. Axes Jazzpower, Café Wilhelmina Eindhoven, Corrie van Binsbergen CRAM, 27 november 2006
beeld: Marcel Mutsaers
door: Erno Elsinga
Gitariste Corrie van Binsbergen is van vele markten thuis. In verschillende cross-overprojecten flirt zij onder meer met de literatuur, bestrijkt ze met haar Grote Brokken diverse idiomen variërend van pop tot filmisch en in Links slaat Van Binsbergen een brug tussen klassiek en de impro-jazz. En passant gaf ze in haar solovoorstelling ‘I wasn’t talking’ antwoord op Frank Zappa’s ‘Shut up and play your guitar’ en nu is er naast CVB4 ook CRAM, een kwartet met saxofonist Rutger van Otterloo, drummer Arend Niks en bassiste Mick Paauwe.
COLUMN
door: Rinus van der Heijden
Ooit waren er jazzkenners, die ons via de radio verwenden met hun kennis en altijd verrassende muziekkeuze. Maar helaas, Michiel de Ruyter is overleden en Aad Bos al wat jaren gepensioneerd. Nu doen we het met Hans Mantel.
CONCERTRECENSIE. Paradox Tilburg, Hank Roberts, Marc Ducret, Jim Black, 24 november 2006
beeld: Marcel Mutsaers
door: Erno Elsinga
Soms zijn er concerten waarbij de gebrachte muziek een publiek scherp in tweeën deelt. De ene helft vindt er niets aan en verlaat zelfs de zaal, de achterblijvende groep in extase achterlatend. Cellist Hank Roberts, de Franse gitaarvirtuoos Marc Ducret en de Amerikaanse drummer Jim Black brachten in ieder geval een avond vol verrassingen. De ogenschijnlijk structuurloze muziek dreef op klankbeelden en was voor de een onbegrijpelijk en betekende voor de ander het beste concert dat hij of zij sinds lange tijd had bijgewoond.
